عباس دارایی/ اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی، موسسه‌ای غیر انتفاعی، دارای شخصیت حقوقی و با استقلال مالی است که به منظور کمک به فراهم آوردن موجبات رشد و توسعه اقتصاد کشور، تبادل افکار و بیان آرا و عقاید مدیران صنعتی، معدنی، کشاورزی و بازرگانی تاسیس شده است.
ساختار اصلی وکلی اتاق متشکل از هیات نمایندگان، هیات رییسه و رییس است که هر چهار سال همزمان با سراسر کشور از طریق برگزاری انتخابات معرفی می‌شود و همه اعضای اتاق که دارای کارت بازرگانی یا کارت عضویت معتبر هستند می توانند در این انتخابات شرکت کنند. همچنین کادر اجرایی و سیستم اداری اتاق نیز همواره فعالیت داشته که در هشتمین دوره هیات نمایندگان این چارت از دبیرکل و پنج مدیریت تشکیل شده است.
اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی به عنوان مشاور سه قوه مقننه، مجریه و قضاییه انجام وظیفه می‌کند و پس از تصویب قانون بهبود فضای کسب و کار که پیش نویس آن توسط اتاق ایران تهیه و به مجلس ارایه شد، جایگاه خود را از حالت مشورتی با تفویض برخی اختیارات از دولت به بخش خصوصی، به سیاستگذاری در بخش اقتصادی کشور توسعه داده است
همچنین تشکیل شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی در سطح ملی با عضویت نمایندگان سه قوه و نمایندگان بخش خصوصی و به تبع آن تشکیل این شورا در استان ها از دیگر وظابفی است که اتاق های بازرگانی در استان ها بر عهده دارند.
با چنین جایگاهی اتاق بازرگانی یکی از مهمترین ارکان در توسعه اقتصادی یک استان به شمار می رود و لذا عملکرد این مجموعه در رشد و اقتصاد یک جامعه اعم از کشور ، استان و یا شهرستان ها و بالعکس بسیار موثر و غیر قابل انکار است .
اینکه با چنین پیش زمینه اتاق بازرگانی بعنوان یک مجموعه غیر انتفاعی، دارای شخصیت حقوقی و با استقلال مالی در استان لرستان چگونه عمل کرده و فعالیت های این اتاق در توسعه اقتصادی این استان چه بوده است یک بحث مهم است که باید مورد توجه قرار گیرد .
این اتاق در واقع یک پارلمان اقتصادی خصوصی است که زمینه سیاست گذاری برای اقتصاد و توسعه آن در استان و همچنین تسهیل در سرمایه گذاری اگر نه بیشتر از دولت که کمتر از آن نمی تواند تاثیر گذار نباشد و در واقع اتاق بعنوان متور محرکه بخش خصوصی به عنوان پیشران حوزه اقتصاد به شمار می رود که باید در سیاست گذاری‌ها و تصمیم سازی‌ها از آن استفاده می‌شد، ولی متاسفانه این اتفاق در استان لرستان نیفتاده است.
یکی از رسالت‌ها و وظایف اصلی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی، زمینه سازی و ریل‌گذاری جهت از سرگیری روابط در فضای بین‌الملل برای تسهیل در بازرگانی و نظام صادرات و واردات است، اینکه لرستان با توجه به استعدادها و پتانسیل های غنی بعضا جهانی در زمینه سنگ ، دام ، کشاورزی ، معادن و .. تا چه میزان از این ظرفیت خود بهره برده است نگاهی به آمار و ارقام ها نشان دهنده این واقعیت است که در کنار همه مشکلات اعم از تحریم ها ، محدودیت های مالی و مشکلات بانکی و .. اما این اتاق نتوانسته است از ظرفیت دیپلماسی اقتصادی برای توسعه صادرات و اقتصاد لرستان بهره ای ببرد .
اتاق بازرگانی بعنوان پارلمان بخش خصوصی و کانون و مرکز هم اندیشی فعالان اقتصادی باید رویکردی مبتنی بر توسعه بخش خصوصی داشته باشد نه رویکردی مبتنی بر “خومونی بازی ”
اولین و مهم ترین وظیفه اتاق می بایست استفاده حداکثری از امکانات و مزیت های نسبی موجود در استان برای رشد و توسعه اقتصادی و کسب درآمدهای ارزی از محل صادرات محصولات تولید شده در درون استان باشد و در گام بعد می بایست با برداشتن موانع و تقویت ارتباطات بین المللی، شرایط را برای فعالان اقتصادی که رسالت بازاریابی محصولات داخلی در بازارهای خارج از ایران دارند را مهیا کند ، آیا اتاق توانسته است در این زمینه و بر اساس این رسالت خود گام بردارد ؟
یک خلا جدی در اقتصاد لرستان بسیار محسوس است ، وظیفه و رسالت اصلی اتاق های بازرگانی و فعالان اقتصادی کشورها در واقع باز کردن دروازه بازارهای خارجی برای کالاهای تولید شده در داخل است به عبارتی ساده اتاق ها وظیفه شان فراهم کردن زمینه برای جذب خریدار خارجی است که در آن هر فعال اقتصادی یا بازرگان و تاجر سعی می کند کالاهای تولیدشده در کشور خود را به دیگر کشورها عرضه کند ، در این خصوص اتاق بازرگانی لرستان تا چه میزان توانسته است در زمینه توسعه صادرات و جذب بازارهای خارجی اثر گذار باشد ؟
بخش اعظمی از مشکلات صنایع لرستان و همچنین اقتصاد این استان بروکراسی شدید و قوانین دست و پا گیری هستند که بازرگانان و تجار و فعالان اقتصادی را با چالش و مشکلات عدیده مواجه ساخته اند ، اتاق بازرگانی بعنوان نهادی تاثیر گذار با توجه به تعاملاتش با دستگاه قضایی تا چه میزان توانسته است در این خصوص تاثیر گذار باشد ؟
و سوال مهم این است که درآمدهای اتاق بازرگانی از چه راهی به دست می‌آید و در کجا هزینه می‌شود؟

درآمدهای اصلی اتاق که مخصوص به خود اتاق است از چند راه تامین می شود ، حق عضویت ، سه در هزار درآمد مشمول مالیات دارندگان کارت بازرگانی و یک در هزار رقم فروش کالا و خدمات
درآمد اتاق بازرگانی ایران براساس ماده ۲۰ قانون اتاق بازرگانی و سایر قوانین، از محل­‌های زیر تامین می‌شود:
حق عضویت مطابق آیین نامه نحوه عضویت مصوب شورای عالی نظارت-۱۳۷۴(به پیشنهاد هیئت رئیسه) سالانه از تمامی اعضا اخذ می‌شود و علاوه بر این مطابق با ماده واحده قانون نحوه تامین هزینه های اتاق و قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت، دارندگان کارت بازرگانی موظف‌اند سه در هزار درآمد مشمول مالیات خود را به حساب اتاق بازرگانی واریز نمایند. تمدید کارت بازرگانی –که بصورت سالانه تمدید می‌شود- منوط به ارائه فیش واریزی مذکور است.

همچنین مطابق ماده ۷۷ قانون برنامه ۵ساله پنجم توسعه، تمامی اعضای اتاق بازرگانی موظف‌اند یک درهزار رقم فروش کالا و خدمات خود را به حساب اتاق بازرگانی واریز نمایند. علاوه بر این سه راه راههای دیگری نظیر شامل حق صدور و تمدید کارت بازرگانی، تعرفه رتبه‌بندی کارت بازرگانی، برگزاری دوره های آموزشی، انتشارات و …. وجود دارد که اتاق بازرگانی استان از آنها منتفع می شود .
مجموع این درآمدهای اتاق بازرگانی در استان سالانه چقدر است و کجا هزینه می شود ؟ بر اساس قانون تأسیس اتاق بازرگانی “درآمد اتاق طی ضوابطی که به پیشنهاد هیئت رئیسه به تصویب هیات نمایندگان می‌رسد به مصرف خواهد رسید”آیا اتاق بازرگانی گزارش عملکرد مالی خود را در استان منتشر کرده است ؟
گرچه از دو موضوع نمی توان به راحتی عافل شد ، نخست عملکرد قابل تقدیر اتاق در بحث کمک به مناطق سیل زده در جریان سیل فروردین ۹۸ در لرستان و همچنین کمک رسانی و تهیه تجهیزات پزشکی و امکانات و ملزومات مورد نیاز در روزهای سخت برای کنترل بیماری در استان لرستان اما در مجموع فقدان تعامل پایدار و مستمر بین فعالان اقتصادی از اعضای اتاق گرفته تا تشکل‌ها، انجمن‌ها و دیگر کارآفرینان و صاحبان بنگاه‌ها در لرستان یکی دیگر از موضوعاتی است که نمی توان از آن غافل شد، برخی اعتقاد دارند اهرم های این اتاق از قبیل کارت هیا بازرگانی در واقع خود عاملی برای گسترده کردن شبکه همراهان از سوی اتاق فعلی است که سالهاست در استان عنان کار را بر در دست دارد که رابطه‌بازی و حامی پروری را جایگزین رقابت شفاف و سالم کرده است .
اینکه رویکرد دیپلماسی اقتصادی سلاح ورزی و دوستانش در اتاق بازرگانی لرستان در زمینه جذب سرمایه گذار و تسهیل در صادرات و واردات و بازارهای جهانی و منطقه ای تا چه حد توانسته است نظام تجارت استان را دچار و دستخوش تغییرات مثبت کند یک بحث است اما افکار عمومی دقیقا می خواهند بدانند سفرهای خارجی اعضای اتاق و سیاست گذارانش ، حضور برخی سفرای خارجی در استان و تعاملاتی که برقرار شده است ، اثراتش در کجا نمایان است ، دستاوردهایش چیست و به نوعی خروجی عملکرد سالهای اخیر اتاق بازرگانی خرم آباد در توسعه اقتصادی استان چه بوده است ؟